🟢 مناظرههای دینی: جرقهای برای بیداری یا آتشی برای جدایی؟ 🔥🤔
🌟مناظرهٔ جناب آقای حامد کاشانی و سلیمانی اردستانی بحثهای زیادی ایجاد کرد!
عدّهای: «آگاهیبخش و سازنده است» 🌱
عدّهای: «شکافها و شبههها را بیشتر میکند» ⚠️
وبینار تخصصی با موضوع:
«مناظرههای دینی؛ سکوی رشد یا میدان نزاع؟»
به بررسی این موضوع میپردازد.
👨🏫💻🔥
حضور در بحث را از دست ندهید!
⏰📅🔗 دوشنبه ۱۷ آذرماه، ساعت ۲۰
💯 جمله کلیدی:
"کسی که آگاهانه از هوش مصنوعی استفاده کند و وابسته با آن نشود، آسیب نمی بیند".
این نکتهای حیاتی و امیدبخش در میان تمام تحلیلهای تاریک درباره هوش مصنوعی است.
❗" آگاهی و استفاده آگاهانه، کلید مصون ماندن از جنبههای مخرب این فناوری است".
بیایید این ایده را بسط دهیم و به یک راهبرد عملی برای استفاده هوشمندانه برسیم:
---
اصول "استفاده آگاهانه و غیروابسته" از هوش مصنوعی:
۱. اصل "کمکیار، نه جانشین"
💥 هوش مصنوعی را به عنوان یک دستیار، مشاور یا ابزار تقویتکننده در نظر بگیرید، نه یک جایگزین برای قوه تفکر، قضاوت و تخصص خود.
💥 مثال عملی: از AI برای تولید ایده اولیه، پیدا کردن منابع یا بازخوانی متن استفاده کنید، اما تصمیم نهایی، ترکیب ایدهها و تحلیل نهایی باید از ذهن خودتان بگذرد.
۲. اصل "حفظ صلاحیت پایه"
💥هیچگاه اجازه ندهید مهارتهای بنیادینتان به دلیل وجود AI تحلیل رود.
💥 نوشتن: توانایی نوشتن یک ایمیل یا مقاله بدون کمک AI را حفظ کنید.
💥 تفکر تحلیلی: توانایی حل مسئله به روش قدیمی (شکستن مسئله، تحقیق دستی) را تمرین کنید.
💥 حافظه: به حافظه خود اعتماد کنید. AI نباید جایگزین حافظه و دانش پایه شما شود.
💥تمرین: هفتهای چند ساعت را به کار کردن بدون هیچ کمک هوش مصنوعی اختصاص دهید.
۳. اصل "کنترل و تصدیق"
💥 هر خروجی AI را به دیده یک پیشنهاد مشکوک ببینید، نه یک حقیقت مطلق.
🔻روش کار:
۱. تصدیق (Verify): ادعاهای مهم را از منابع مستقل و اولیه بررسی کنید.
۲. مقایسه (Compare): پاسخ AI را با دانش و منطق خودتان بسنجید.
۳. تصحیح (Correct): اشتباهات را شناسایی و اصلاح کنید.
۴. اصل "حفظ مرزهای شناختی"
❓ برای چه مسائلی از AI استفاده نکنیم؟
💥 تصمیمات اخلاقی و عاطفی عمیق
💥خلاقیتهای شخصی و هنری که بیانگر هویت شماست
💥تفکر استراتژیک را خودتان ایجاد و اعمال کنید و بدانید هوش مصنوعی نمی تواند برای شما فکر کند.
۵. اصل "تنوع ابزاری"
💥خود را به یک پلتفرم یا مدل وابسته نکنید.
💥 از ابزارهای متنباز (Open Source) استفاده کنید تا درک بهتری از مکانیزم آن داشته باشید.
💥 تکنیک "مشورت چندگانه": یک سوال را از چند مدل مختلف (ChatGPT، Claude، Gemini، یک مدل متنباز محلی) بپرسید و پاسخها را مقایسه کنید. این کار از شکلگیری یک "حقیقت واحد" جلوگیری میکند.
۶. اصل "آگاهی از هزینه واقعی"
💥 به یاد داشته باشید که اگر محصول رایگان است، شما خودِ محصول هستید. دادهها، توجه و بازخورد شما در حال جمعآوری است.
💥 از سرویسهای حریمخصوصمحور و پولی نیز استفاده کنید تا هم از خدمات بهتر بهره ببرید و هم الگوی مصرف خود را متعادل سازید.
---
❓چگونه وابستگی را تشخیص دهیم؟ (چکلیست هشدار)
اگر متوجه شدید:
❗ قبل از فکر کردن به سراغ AI میروید.
❗ در تصمیمات ساده روزمره (مثل برنامه ریزی یک وعده غذایی) به AI متکی شدهاید.
❗ بدون کمک AI احساس ناتوانی یا اضطراب میکنید.
❗ دیگر کتاب نمیخوانید یا مقالات طولانی را مطالعه نمیکنید چون AI خلاصه میکند.
👆⚠️ اینها نشانههای وابستگی در حال شکلگیری هستند.
---
✅ نتیجهگیری: انسان آگاه در عصر AI
انسان آگاه کسی است که:
🌟 از AI استفاده میکند، اما توسط AI استفاده نمیشود.
🌟 قدرت انتخاب و گزینش خود را حفظ میکند: میداند چه وقت، چقدر و برای چه هدفی از AI کمک بگیرد.
❗مراقب باشید استقلال فکری و مهارتی خود را از دست ندهیدو الا برده می شوید!!!
🤔سخن کلیدی:
تمدن همیشه توسط کسانی پیش رفته که از ابزارها استفاده کردند، نه کسانی که توسط ابزارها استفاده شند.
✍ حاج فتحی
اخیرا فیلمی از آیت الله العظمی جوادی املی درباره بازنشستگی منتشر شده و یک عده آن را دستاویزی برای تخریب رروحانیت قرار داده اند.
متن شبهه و جواب ما را بخوانید👇
🔥شبهه:
( محضر مبارک آیت الله العظمی
جوادی آملی ادام الله عمره....
سلام علیکم
در بیانات تان در مورد بازنشستگان فرمودید در اسلام مسئله ای به نام حقوق بازنشستگی وجود ندارد و آدمی تا زنده است باید کار کند و در مقابل آن کار حقوق بگیرد.
این فرمایش زیباییست....
اما قبل از اینکه به اصل عرایضم بپردازم تذکراً برای تنویر ذهن مبارکتان عرض می کنم حقوق باز نشسته نه از بیت المال است نه از بودجه مملکت و نفت و امثال ذلک است. نه از حوزه و نه از وجوهات شرعیه است و نه از جیب یا ارثیه پدری یا مادری کسی، بلکه بخشی از حقوق شخص بازنشسته است.
به اینطریق که قانونی هست که مستخدم از بدو استخدام و دریافت اولین حقوق دولت مهربان طبق قانون مقداری از حقوق آن بنده خدا را نگه میدارد و در صندوقی می ریزد تا برای زمان پیری و ناتوانی و یا از کار افتادگی یا اتمام دوره خدمت، آن پول را بتدریج به او برگردانند که به گدایی نیفتد و از آن پس انداز خود ارتزاق کرده و اموراتش را بگذراند (زیرا وقتی بیکار بشود دیگر دولت حقوقی به او نمیدهد). پس به آن شکل که در ذهن مبارک است باز نشسته از کسی یا جایی پولی نمی گیرد که بر او حرام باشد، به عبارتی از پس انداز خودش می خورد.
ضمن آنکه شاید مطلع نباشید در نظام اسلامی ایران بازنشستگی، اجباری است مگر اینکه از قشر روحانیت باشند.
اما یک موضوع که باز هم از آن بی اطلاع هستید که چنان فرمایشاتی فرموده اید و آن این است.
*پول داخل*
صندوق در اختیار دولت بوده و در تمام این مدت مسئولین با آن معامله کرده اند و سود بانکی آنرا گرفته و به حلقوم مبارک فرو برده اند و کسی اعتراضی نکرده اما اصل علت نوشتن این مطالب برای این است که شما لطفا به این دو سوال ما پاسخ بدهید:
۱--نمایندگان مجلسین شورا و خبرگان و نیز تشخیص مصلحت به اضافه ماشین گران قیمت مجانی، مسکن مجانی، دریافت وامهای میلیاردی مادام العمری... و تعاونی مجانی در خدمتشان بعد از اتمام دوره خدمتشان چرا حقوقشان مادام العمری است و قطع نمیشود؟ و شما یا دیگر آیات عظام به آنها اعتراض نکرده اند؟
۲--- افراد مبلّغ دین و مذهب از آیات عظام تا منبری و روضه خوان و......،چرا تا آخر عمراز بیت المال وحق مردم (که ذره ای راضی نیستند )دریافت میکنندو میخورند؟؟؟؟؟
مگر ادامه دهنده راه پیغمبر"ص" نیستند؟
آیا پیغمبر و امامان ما در مقابل هدایت و خواندن نماز یومیه از مردم پول میگرفتند و فقط شغلشان تبلیغ بود . بیکار بودند می خوردند و می خوابیدند؟ یا برای زندگی کار می کردند؟ و کار تبلیغی آنها و دعوت به حق وسیله ارتزاقشان بود؟ و یا شاغل بودند؟ مثلا حضرت عیسی ع مگر نجار نبود؟ داوود ع مگر آهنگر نبود؟ رسول گرامی "ص" مگر تاجر نبود؟
آیا افرادیکه امروزه در لباس آخوندی هستند و در مقابل کارشان بودجه های کلان از بیت المال میگیرند پولشان حلال است؟)
---
✍️ بازسازی شبهه
🟠 اصل شبهه
برخی افراد در واکنش به سخنان آیتالله جوادی آملی درباره بازنشستگی چنین میگویند:
- در اسلام چیزی به نام حقوق بازنشستگی وجود ندارد و انسان تا زنده است باید کار کند.
- حقوق بازنشسته از بیتالمال نیست، بلکه پسانداز خود اوست که دولت نگه داشته و بعداً بازمیگرداند.
- چرا نمایندگان و مسئولان حقوق مادامالعمر دارند و کسی به آنان اعتراض نمیکند؟
- چرا روحانیون تا آخر عمر از بیتالمال ارتزاق میکنند، در حالی که پیامبران شغل داشتند و از مردم پول نمیگرفتند؟
---
🟢 پاسخهای ما
۱. حقوق بازنشستگی
- حقوق بازنشستگی در ایران نوعی بیمه اجتماعی است؛ کارمند در طول خدمت بخشی از حقوقش را به صندوق بازنشستگی میپردازد و پس از پایان خدمت، همان سرمایه به صورت تدریجی به او بازگردانده میشود.
- فقها در رسالههای عملیه، بیمه را یک قرارداد عقلایی دانستهاند و مشروعیت آن را تأیید کردهاند. بنابراین بازنشستگی مبنای فقهی دارد و «حقوق بدون کار» محسوب نمیشود.
۲. امتیازات مسئولان
- حقوق بازنشستگی کارمندان با امتیازات مادامالعمر برخی مسئولان تفاوت دارد. خلط این دو، قیاس معالفارق است.
- اگر چنین امتیازات ویژهای وجود داشته باشد، نقد آن باید بر اساس عدالت اجتماعی و شفافیت مالی صورت گیرد، نه در قالب مقایسه با بازنشستگی کارمندان.
۳. درآمد روحانیون
- روحانیون به طور کلی از بیتالمال عمومی ارتزاق نمیکنند. منابع مالی آنان عبارت است از:
- خمس و وجوهات شرعی: اموال امام معصوم (ع) که با اذن فقها برای اداره حوزه و معیشت طلاب مصرف میشود.
- حقوق کارمندی: برخی روحانیون در دانشگاهها، مدارس یا نهادهای رسمی مشغولاند و حقوقشان مثل سایر کارمندان است.
- مشاغل آزاد: گروهی پزشک، تاجر، نویسنده یا مدیر فرهنگی هستند.
- کمکهای مردمی: بخشی از هزینههای زندگی برخی روحانیون از طریق نذورات یا کمکهای داوطلبانه مردم تأمین میشود.
- بنابراین نمیتوان گفت روحانیون «بیکار» هستند و بدون کار پول میگیرند؛ دریافتی آنان مبتنی بر کار و فعالیت علمی، تبلیغی یا شرعی است.
---
🔴 مغالطات موجود در شبهه
- خلط میان بیتالمال و وجوهات شرعی: وجوهات شرعی بیتالمال عمومی نیست.
- تعمیم ناروا: همهی روحانیون یا همهی مسئولان به یک شکل معرفی شدهاند، بدون تفکیک موارد سالم و ناسالم.
- احساسگرایی : استفاده از عباراتی مثل «به حلقوم مبارک فرو بردهاند» برای تحریک احساسات مخاطب.
- قیاس معالفارق: مقایسه بازنشستگی کارمندان با امتیازات سیاسیون.
- حمله به شخص : نسبت دادن «بیاطلاعی» به یک مرجع به جای نقد علمی سخن.
- دوگانهسازی کاذب : یا باید مثل پیامبران کار یدی داشت یا دریافت حقوق حرام است؛ در حالی که میتوان کار علمی/تبلیغی داشت و حقوق مشروع دریافت کرد.
---
✨ نتیجه
- حقوق بازنشستگی مشروعیت فقهی دارد و نوعی بیمه اجتماعی است.
- امتیازات مادامالعمر مسئولان باید جداگانه نقد شود و با بازنشستگی کارمندان خلط نشود.
- درآمد روحانیون از وجوهات شرعی، کارمندی، مشاغل آزاد یا کمکهای مردمی است و نمیتوان آنان را «بیکار» دانست.
- متن شبهه بیشتر بر پایهی احساسات و مغالطات خطابی نوشته شده تا استدلال علمی.
✍ حاج فتحی
❓سؤال:
فی بعض الدول الإسلامیة تخصص الحکومة راتباً شهریاً لأئمة الجماعة فی المساجد وقسم منهم من رجال الدین الشیعة، فما هو نظرکم الشریف بهذا الخصوص؟
ترجمه:
در برخی کشورهای اسلامی، دولت برای امامان جماعت مساجد ــ از جمله بخشی از علمای شیعه ــ حقوق ماهیانه تعیین میکند. نظر شریف حضرتعالی چیست؟
✅ الجواب: ننصح المؤمنین (أعزّهم الله تعالى) أن لا یصلوا خلف من یتقاضى راتباً حکومیاً، ولیس هذا للقدح فیه والطعن فی عدالته، ولکن لتبقى هذه المواقع ومواقف أصحابها بمنأى تام عن أی تدخل حکومی محتمل ولو فی مستقبل الأیام.
---
📖 ترجمه دقیق
«به مؤمنین (خداوند آنان را عزیز بدارد) نصیحت میکنیم پشت سر کسی که از دولت حقوق میگیرد نماز نخوانند. این توصیه برای خدشهدار کردن عدالت او یا طعن به شخصیتش نیست، بلکه برای آن است که این جایگاهها و صاحبانشان کاملاً از هرگونه دخالت احتمالی دولت ــ حتی در آینده ــ دور بمانند.»
---
🔎 تحلیل و بررسی
این فتوا در نگاه نخست یک توصیه اخلاقی است، اما در عمق خود حامل پیامهای اجتماعی و سیاسی مهمی است. در ادامه، نکات کلیدی و احتمالات را مرور میکنیم:
1. اصل استقلال دینی از حکومتها
- آیت الله العظمی سیستانی بر سنت تاریخی حوزههای شیعه تأکید دارد: روحانیت باید از نظر مالی و نهادی مستقل باشد.
- وابستگی مالی به دولت، ولو در ظاهر بیاشکال، میتواند در آینده زمینهساز فشار یا کنترل سیاسی شود.
2. نگاه پیشگیرانه
- این فتوا نه برای نقد شخص امام جماعت، بلکه برای پیشگیری از دخالتهای احتمالی آینده از ناحیه حاکمیت هاصادر شده است.
- استقلال مالی، سپری است برای حفظ مرجعیت دینی روحانیت و اعتماد عمومی به آنان.
3. ناظر به حکومتهای وابسته
- برداشت محتمل: این توصیه بیشتر متوجه کشورهایی است که دولتهایشان وابسته یا دستنشاندهاند و امکان سوءاستفاده از موقعیت امام جماعت وجود دارد.
- در ایران، ائمه جماعات معمولاً از طریق نهادهای دینی یا مردمی حمایت میشوند و نه بهصورت مستقیم از دولت. تنها در مواردی که امام جماعت در ادارهای دولتی نماز میخواند و حقوقش ذیل شغل اداری است، میتوان گفت مشمول این احتیاط میشود. البته با توجه به اینکه نظام موجود در ایران اسلامی و برپایه ولایت فقیه نه برپایه نظام جائر و دریافت حقوق ازنظام اسلامی جایز است، این احتمال مخصوصا ایرانیان نخواهد بود.
4. مشروعیت و مقبولیت
- حوزه مشروعیت خود را از دین میگیرد، اما مقبولیتش از مردم است.
- اگر وابسته به دولت شود، مشروعیت دینیاش در نگاه مردم آسیب میبیند و مقبولیت کاهش مییابد.
- استقلال، پلی است که مشروعیت و مقبولیت را به هم پیوند میدهد.
5. نقش حوزه بهعنوان ناظر و منتقد
- استقلال حوزه آن را در جایگاه «ناظر» و «منتقد» دولتها قرار میدهد.
- اگر این استقلال مخدوش شود، حوزه از نهادی فراتر از دولت به بخشی از دولت تقلیل مییابد و قدرت نقدش تضعیف میشود.
---
📌 جمعبندی
فتوای آیتالله العظمی سیستانی بیش از آنکه یک حکم اخلاقی باشد، یک کد حفاظتی برای صیانت از استقلال حوزه و روحانیت است.
- پیام اصلی: دین و مرجعیت باید بالاتر از دولت بمانند، حتی اگر دولت اسلامی باشد.
- این نگاه ادامهی سنت تاریخی علمای شیعه است که حوزه را نهادی مستقل میدانستند؛ نهادی که مشروعیتش از دین و مقبولیتش از مردم میآید.
- استقلال حوزه، شرط لازم برای ایفای نقش «ناظر» و «منتقد» دولتهاست و همین استقلال است که اعتماد عمومی را حفظ میکند.
---
🔮 این فتوا را میتوان بهعنوان یک هشدار نرم و پیشگیرانه دید: وابستگی مالی به دولت، حتی اگر امروز بیضرر باشد، فردا میتواند استقلال دین و اعتماد مردم را تهدید کند.
✍ حاج فتحی
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
استقراض دولت از بانک مرکزی یکی از مستقیمترین و پرقدرتترین مسیرهای ایجاد تورم در اقتصاد است. این پدیده که در ادبیات اقتصادی به «تورم پولی» یا «تورم ناشی از افزایش پایه پولی» شناخته میشود، در بسیاری از کشورها عامل اصلی بیثباتی قیمتها و کاهش ارزش پول ملی بوده است.
مکانیزم اثرگذاری (از کسری بودجه تا تورم)
1. کسری بودجه دولت
دولت به دلایل مختلف مانند پرداخت یارانهها، اجرای پروژههای عمرانی، یا کاهش درآمدهای مالیاتی با کسری بودجه مواجه میشود.
2. استقراض از بانک مرکزی
به جای افزایش مالیات یا فروش اوراق بدهی به بخش خصوصی، دولت از بانک مرکزی وام میگیرد. چون بانک مرکزی «بانک دولت» محسوب میشود، این اقدام معمولاً بدون مانع انجام میشود.
3. خلق پول جدید
بانک مرکزی برای تأمین این وام، پول تازه چاپ میکند یا اعتبار دیجیتال جدیدی در حساب دولت ثبت مینماید. این کار باعث افزایش پایه پولی میشود.
4. تزریق پول به اقتصاد
دولت پول جدید را صرف پرداخت حقوق، یارانهها یا پروژههای عمرانی میکند. در نتیجه نقدینگی در دست مردم و بنگاهها افزایش مییابد.
5. افزایش تقاضا در برابر عرضه ثابت
در کوتاهمدت، تولید کالا و خدمات افزایش نمییابد، اما تقاضا بیشتر میشود. این همان وضعیت «پول بیشتر، کالاهای کمتر» است.
6. افزایش سطح عمومی قیمتها
فروشندگان با مشاهده تقاضای بالا، قیمتها را افزایش میدهند. این روند به شکل تورم فراگیر در اقتصاد ظاهر میشود.
یک مثال ساده
فرض کنید در یک جزیره ۱۰ عدد موز و ۱۰۰ سکه وجود دارد. قیمت هر موز حدود ۱۰ سکه است. اگر تعداد سکهها ناگهان به ۲۰۰ برسد، اما تعداد موز همان ۱۰ عدد باقی بماند، قیمت هر موز به حدود ۲۰ سکه افزایش خواهد یافت. استقراض دولت از بانک مرکزی دقیقاً همین «افزایش ناگهانی تعداد سکهها» در اقتصاد است.
چرا دولتها این کار را انجام میدهند؟
- راهحل آسان و سریع: افزایش مالیات یا کاهش هزینهها از نظر سیاسی دشوار است. چاپ پول راهی فوری و کمهزینه به نظر میرسد.
- مالیات پنهان (تورم): تورم ارزش پول نقد مردم را کاهش میدهد و در واقع نوعی «مالیات تورمی» است که دولت از جامعه اخذ میکند.
تفاوت با استقراض از بخش خصوصی
اگر دولت از طریق فروش اوراق قرضه به مردم یا بانکها وام بگیرد، اثر تورمی شدید ندارد. زیرا پول موجود فقط از یک بخش اقتصاد به بخش دیگر منتقل میشود و حجم کل نقدینگی تغییر نمیکند. اما در استقراض از بانک مرکزی، پول تازه خلق میشود و نقدینگی افزایش مییابد.
عوامل تشدیدکننده تورم
- انتظارات تورمی: اگر مردم پیشبینی کنند دولت باز هم پول چاپ خواهد کرد، رفتارشان (خرید سریع کالا، تبدیل پول به ارز یا طلا) تورم را تشدید میکند.
- کاهش اعتماد به پول ملی: افزایش نقدینگی بدون پشتوانه، ارزش پول را در برابر ارزهای خارجی کاهش میدهد.
- بیثباتی مالی: تورم بالا میتواند به فرار سرمایه، کاهش سرمایهگذاری و رکود تورمی منجر شود.
جمعبندی
استقراض دولت از بانک مرکزی، با افزایش پایه پولی و نقدینگی، یکی از اصلیترین دلایل تورمهای شدید و حتی هایپراینفلیشن در کشورهایی مانند ایران، زیمبابوه و ونزوئلا بوده است. تنها زمانی میتوان از آثار تورمی آن جلوگیری کرد که افزایش نقدینگی با رشد واقعی تولید و عرضه کالاها همراه باشد. در غیر این صورت، این سیاست به کاهش قدرت خرید مردم و بیثباتی اقتصادی منجر خواهد شد.
✨ پیشنهاد تکمیلی
در پایان به راهکارهای جایگزین اشاره می شود:
- اصلاح نظام مالیاتی و افزایش درآمدهای پایدار دولت
- فروش اوراق بدهی و جذب منابع از بخش خصوصی
- مدیریت هزینههای دولت و جلوگیری از پروژههای غیرضروری
- استقلال بیشتر بانک مرکزی برای جلوگیری از فشارهای سیاسی
✍ حاج فتحی
